Blockchain

Blockchain หรือ บล็อกเชน คือ เทคโนโลยีการจัดเก็บข้อมูลแบบกระจายศูนย์ (Distributed Ledger Technology - DLT) เปรียบเสมือนฐานข้อมูลขนาดใหญ่ที่ถูกกระจายไปยังเครือข่ายคอมพิวเตอร์ทั่วโลก แทนที่จะเก็บไว้ที่ศูนย์กลางเพียงแห่งเดียว ข้อมูลใน Blockchain จะถูกจัดเก็บเป็นบล็อกๆ เหมือนสมุดบัญชี โดยแต่ละบล็อกจะประกอบไปด้วยข้อมูลธุรกรรม เวลาที่ทำธุรกรรม และข้อมูลอ้างอิงบล็อกก่อนหน้า

ประเภทของ Blockchain

โดยทั่วไป Blockchain สามารถแบ่งออกได้เป็น 3 ประเภทหลักๆ ดังนี้

1. Blockchain แบบเปิดสาธารณะ (Public Blockchain)

• เป็นเครือข่ายที่ทุกคนสามารถเข้าถึงและมีส่วนร่วมได้โดยไม่ต้องขออนุญาต

• ตัวอย่างที่โด่งดัง เช่น Bitcoin, Ethereum, Litecoin

• ข้อดี :

  • โปร่งใส ตรวจสอบได้

  • ยากต่อการปลอมแปลง

  • ใช้งานง่าย

• ข้อเสีย :

  • ความเร็วในการทำธุรกรรมช้า

  • มีค่าธรรมเนียมสูง

  • ความเป็นส่วนตัวต่ำ

2. Blockchain แบบปิด (Private Blockchain)

• เป็นเครือข่ายที่จำกัดการเข้าถึงเฉพาะบุคคลหรือองค์กรที่ได้รับอนุญาตเท่านั้น

• ตัวอย่าง เช่น Hyperledger Fabric, IBM Blockchain

• ข้อดี:

  • ความเร็วในการทำธุรกรรมเร็ว

  • มีค่าธรรมเนียมต่ำ

  • ความเป็นส่วนตัวสูง

  • ควบคุมการเข้าถึงได้

• ข้อเสีย:

  • ขาดความโปร่งใส

  • ศูนย์กลางอำนาจอยู่ที่ผู้ควบคุมเครือข่าย

3. Blockchain แบบกลุ่ม (Consortium Blockchain)

• เป็นเครือข่ายที่ผสมผสานระหว่าง Public Blockchain และ Private Blockchain

• several organizations manage the network together.

• ตัวอย่าง เช่น R3 Corda, Ripple

• ข้อดี:

  • ได้ข้อดีของทั้ง Public Blockchain และ Private Blockchain

  • เหมาะสำหรับใช้งานภายในองค์กรหรือกลุ่มที่มีสมาชิกจำกัด

• ข้อเสีย:

  • อาจมีความซับซ้อนในการจัดการเครือข่าย

นอกจากนี้ ยังมี Blockchain ประเภทอื่นๆ อีก เช่น

• Blockchain แบบไฮบริด (Hybrid Blockchain) : เป็นการผสมผสานคุณสมบัติของ Public Blockchain และ Private Blockchain เข้าด้วยกัน มีความยืดหยุ่นและปรับแต่งได้ เหมาะสำหรับกรณีการใช้งานที่ต้องการทั้งความโปร่งใสและความเป็นส่วนตัว แต่การออกแบบและจัดการเครือข่ายอาจมีความซับซ้อน

• Permissioned Public Blockchain: เป็น Public Blockchain ที่มีการจำกัดการเข้าถึงบางส่วน

• Sidechains: เป็น Blockchain แยกต่างหากที่เชื่อมต่อกับ Blockchain หลัก

• Interoperable Blockchain: เป็น Blockchain ที่สามารถเชื่อมต่อและแลกเปลี่ยนข้อมูลกันได้

ประเภทของ Blockchain ที่เหมาะสมกับการใช้งานนั้น ขึ้นอยู่กับความต้องการและบริบทของผู้ใช้งาน

ตัวอย่างการใช้งาน Blockchain

เทคโนโลยี Blockchain มีศักยภาพที่จะนำไปประยุกต์ใช้ในหลากหลายสาขา ตัวอย่างการใช้งานที่โดดเด่นมีดังนี้

1. การเงิน

• สกุลเงินดิจิทัล : Blockchain ป็นเทคโนโลยีหลักของสกุลเงินดิจิทัล เช่น Bitcoin, Ethereum, Litecoin ช่วยให้สามารถทำธุรกรรมออนไลน์ได้โดยไม่ต้องผ่านตัวกลาง

• การโอนเงิน : Blockchain สามารถใช้โอนเงินระหว่างบุคคลหรือองค์กรได้อย่างรวดเร็ว ปลอดภัย และมีค่าธรรมเนียมต่ำ

• ตลาดหุ้น : Blockchain สามารถใช้สร้างระบบซื้อขายหุ้นแบบกระจายศูนย์ ช่วยลดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพ

• สินเชื่อ : Blockchain สามารถใช้สร้างระบบสินเชื่อแบบใหม่ที่ไม่ต้องผ่านตัวกลาง ช่วยให้ผู้กู้เข้าถึงแหล่งเงินทุนได้ง่ายขึ้น

2. การจัดการห่วงโซ่อุปทาน

• การติดตามสินค้า : บล็อกเชนสามารถใช้ติดตามสินค้าตั้งแต่แหล่งผลิตจนถึงผู้บริโภค ช่วยป้องกันปัญหาสินค้าปลอม สินค้าลอกเลียนแบบ และสินค้าหมดอายุ

• การจัดการสินค้าคงคลัง : Blockchain สามารถใช้จัดการสินค้าคงคลังแบบเรียลไทม์ ช่วยลดต้นทุนและเพิ่มประสิทธิภาพ

• การชำระเงิน : Blockchain สามารถใช้ชำระเงินค่าสินค้าและบริการในห่วงโซ่อุปทานได้อย่างรวดเร็ว ปลอดภัย และมีค่าธรรมเนียมต่ำ

3. ภาคการปกครอง

• การลงคะแนนเสียง : Blockchain สามารถใช้จัดการการลงคะแนนเสียงแบบอิเล็กทรอนิกส์ ช่วยให้การลงคะแนนเสียงมีความโปร่งใส ตรวจสอบได้ และปลอดภัย

• การออกเอกสารสำคัญ : Blockchain สามารถใช้ออกเอกสารสำคัญ เช่น บัตรประชาชน ทะเบียนรถ โฉนดที่ดิน ช่วยป้องกันการปลอมแปลงเอกสาร

• การเก็บข้อมูลภาษี : Blockchain สามารถใช้เก็บข้อมูลภาษีแบบกระจายศูนย์ ช่วยให้ยากต่อการหลีกเลี่ยงภาษี

4. ภาคการแพทย์

• การบันทึกข้อมูลผู้ป่วย : Blockchain สามารถใช้บันทึกข้อมูลผู้ป่วยแบบกระจายศูนย์ ช่วยให้ผู้ป่วยเข้าถึงข้อมูลของตนเองได้ง่าย และแพทย์สามารถดูแลผู้ป่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพ

• การวิจัยยา : Blockchain สามารถใช้ติดตามการวิจัยยา ช่วยให้พัฒนายาได้เร็วขึ้นและมีประสิทธิภาพมากขึ้น

• การบริหารจัดการห่วงโซ่อุปทานยา: Blockchain สามารถใช้ติดตามยาตั้งแต่ผู้ผลิตจนถึงผู้บริโภค ช่วยป้องกันปัญหายาปลอมและยาหมดอายุ

5. ด้านอื่นๆ เช่น

• การจัดการสิทธิ์ : Blockchain สามารถใช้จัดการสิทธิ์ เช่น สิทธิ์ในทรัพย์สินทางปัญญา สิทธิ์ในการใช้งานเพลง ช่วยป้องกันการละเมิดลิขสิทธิ์

• การระดมทุน : Blockchain สามารถใช้ระดมทุนผ่าน ICO (Initial Coin Offering) ช่วยให้สตาร์ทอัพสามารถระดมทุนได้โดยไม่ต้องผ่านตัวกลาง

• การโหวต : Blockchain สามารถใช้จัดการการโหวตแบบอิเล็กทรอนิกส์ ช่วยให้การโหวตมีความโปร่งใส ตรวจสอบได้ และปลอดภัย

สรุป

Blockchain มีประโยชน์ต่อคนและธุรกิจในยุคปัจจุบันอย่างหลากหลาย โดยทำให้การทำธุรกรรมทางการเงินเร็วขึ้นและปลอดภัยมากขึ้น การใช้ Blockchain ยังช่วยลดค่าใช้จ่ายในการทำธุรกรรม และเพิ่มความโปร่งใสในการติดตามสินค้า รวมถึงเสริมสร้างความเชื่อมั่นในข้อมูล ทำให้ธุรกิจสามารถลดความเสี่ยงและเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ